Tết Nguyên đán, một trong hai dịp lễ lớn nhất năm, có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với người Hàn Quốc. Được gọi là "Seollal", ngày lễ này đánh dấu sự khởi đầu của năm mới theo lịch âm. Mặc dù Tết Dương lịch (1/1) ngày càng phổ biến, người Hàn vẫn trân trọng và duy trì các giá trị truyền thống trong dịp Tết âm lịch.
Nghi Lễ Ngày Tết Âm Lịch
Người Hàn Quốc thường có 3 ngày nghỉ lễ vào dịp Tết âm lịch, bao gồm ngày trước và sau ngày mùng 1 âm lịch. Vào buổi sáng mùng 1, các gia đình thường tập trung tại nhà trưởng nam để thực hiện nghi lễ cúng tổ tiên.
Mâm Cúng Tổ Tiên
Mâm cúng tổ tiên được sắp xếp theo 5 hàng dưới bài vị, bắt đầu với cơm, canh tteokguk, sau đó là các món thịt, cá, bánh chiên, banchan và cuối cùng là tráng miệng. Dù các món ăn có thể khác nhau theo từng địa phương, quy tắc chung vẫn được tuân thủ. Điều đặc biệt là những món có mùi như tỏi, tiêu, bột ớt đỏ thường được tránh dùng trong mâm cúng. Thay vì kim chi cải thảo, kim chi nước hoặc kim chi trắng thường được sử dụng. Các loại quả thường thấy là lê và táo, trong khi đào lại bị tránh vì quan niệm xua đuổi linh hồn.
Canh Tteokguk - Món Ăn Không Thể Thiếu
Sau nghi lễ cúng tổ tiên, cả gia đình sẽ cùng nhau thưởng thức bữa cơm ấm cúng, trong đó không thể thiếu món canh tteokguk. Canh bánh gạo với thịt bò và trứng không chỉ là món ăn truyền thống mà còn mang ý nghĩa tượng trưng cho việc thêm một tuổi mới. Những lát bánh gạo tròn, trắng muốt còn tượng trưng cho sự tinh khôi và khởi đầu tốt lành.
Ngoài ra, bánh jeon, món chiên từ các loại rau củ cũng là món ăn phổ biến trong dịp Tết. Các loại jeon thường gặp là bí ngòi, nấm, hành và thanh cua.
Phong Tục Ngày Tết
Ngày Tết, người Hàn Quốc thường mặc hanbok – trang phục truyền thống, với niềm tin rằng điều này sẽ mang lại may mắn cho năm mới. Trẻ con mặc hanbok và thực hiện nghi lễ “cúi lạy” (Sebae) để chúc phúc ông bà, cha mẹ và nhận lì xì.
Nghi Lễ Sebae
Trong nghi lễ Sebae, người thực hiện sẽ mở rộng cánh tay và quỳ xuống sàn. Nam giới đặt tay trái lên trên tay phải, còn nữ thì ngược lại. Họ cũng sẽ gửi lời chúc mừng năm mới đến người lớn tuổi, thường là câu "Saehae bok mani badeuseyo" (Chúc năm mới nhận được nhiều phúc lộc).
Tương tự như Việt Nam, người lớn cũng sẽ tặng lì xì cho con cháu, thường là trong những chiếc phong bì được trang trí đẹp mắt.
Xẻng Lộc (Bokjori)
Để cầu may mắn, người Hàn Quốc thường treo những chiếc “xẻng lộc” (bokjori) trước cửa nhà vào ngày đầu năm. Bokjori được làm từ rơm và tre, tượng trưng cho mong muốn mùa màng bội thu và tài lộc dồi dào. Ngày nay, người ta tin rằng việc nhận được bokjori sớm vào ngày đầu năm sẽ mang lại nhiều may mắn hơn.
Tại làng Gume ở Anseong, nghề làm bokjori vẫn được duy trì và phát triển, cung cấp cho người dân trên khắp đất nước. Bên cạnh việc mang lại may mắn, người Hàn Quốc còn tin rằng đốt bokjori vào rằm tháng Giêng sẽ xua đuổi được tà ma và xui xẻo.
Tết Nguyên đán ở Hàn Quốc không chỉ là dịp lễ lớn mà còn là cơ hội để người dân thể hiện lòng biết ơn với tổ tiên và sum vầy bên gia đình. Những nghi lễ, món ăn và phong tục truyền thống độc đáo này đã tạo nên một nét văn hóa đặc sắc, đáng trân trọng và gìn giữ.
